1846gÀ°è ©ænõï
¥ÁæaãÁ£ÉéõÀPÀ xÁªÀiïì «°AiÀÄA eÁ£ï ‘¥sÉÆÃPï¯ÉÆÃgï’ JA§ ¥ÀzÀ §¼À¸ÀĪÀÅzÀgÀ
ªÀÄÆ®PÀ dUÀwÛ£À eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀªÀ£ÀÄß MAzÀÄ ¥ÀævÉåÃPÀ CzsÀåAiÀÄ£À ²¸ÁÛV ¥ÀjUÀt¸ÀĪÀ
vÀ£ÀPÀ eÁ£À¥ÀzÀzÀ F «ZÁgÀUÀ¼ÀÄ
¸ÁA¸ÀÌøwPÀ ªÀiÁ£ÀªÀ±Á¸ÀÛçzÀ ªÁå¦ÛAiÀÄ°è CzsÀåAiÀÄ£ÀPÉÌ M¼ÀUÁVzÀݪÀÅ. C°èAzÀ
ªÀÄÄAzÉ xÁªÀiïì£À F ¥Àæ¨sÁªÀ¢AzÁV dUÀwÛ£À ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ zÉñÀUÀ¼À°è eÁ£À¥ÀzÀ
¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀævÉåÃPÀªÁV, UÀA©üÃgÀªÁV CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ
ªÉÆzÀ¯Á¬ÄvÀÄ. F ¢QÌ£À ªÉÆzÀ® ¥ÀæAiÀÄvÀߪÁV dªÀÄð¤AiÀÄ vÀvÀé±Á¸ÀÛçdÕ ‘ºÀqÀðgï’£À
¥ÀæAiÀÄvÀß UÀªÀÄ£ÁºÀð. FvÀ dªÀÄð¤AiÀÄ gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ºÉÆgÁlzÀ ¨sÁUÀªÁV “ zÉñÀzÀ
¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ£ÀÄß £ÁªÀÅ ªÀÄtÂÚUÉ ¸À«ÄÃ¥ÀªÁVgÀĪÀ d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ fêÀ£À ¸Á»vÀå
ªÀÄvÀÄÛ PÀ¯ÉUÀ½AzÀ ªÀiÁvÀæ w½AiÀÄ®Ä ¸ÁzsÀå.” JA§ÄzÀ£ÀÄß ¥Àæw¥Á¢¹zÀ. EzÀÄ
dªÀÄð¤AiÀÄ gÁµÀÖç¥ÉæêÀĪÀ£ÀÄß eÁUÀÈvÀUÉƽ¸À®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁ¬ÄvÀÄ. E°èAzÀ ªÀÄÄAzÉ
¦ü£ÉèAqï ªÉÆzÀ¯ÁzÀ zÉñÀUÀ¼Á¢AiÀiÁV zÉñÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÁqÀ ¥ÉæêÀĪÀ£ÀÄß ©A©¸ÀĪÀ
AiÀıÀ¹é ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÁzÀªÀÅ. EzÉà vÀ¼ÀºÀ¢AiÀÄ ªÉÄÃ¯É ¨sÁg®Æè eÁ£À¥ÀzÀ
CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ DgÀA¨sÀªÁzÀªÀÅ. DgÀA¨sÀªÀiÁrzÀªÀgÀÄ ¥Á±ÁÑvÀå «zÁéA¸ÀgÀÄ.
CzÀgÀ®Æè PÉæöʸÀ۫ıÀ£ÀjUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¨sÁgÀvÀPÉÌ ¥ÀæªÉñÀ ¥ÀqÉzÀ
CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁgÀjAzÀ J£ÀߧºÀÄzÀÄ. ªÀÄÄRåªÁV F ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è ¨sÁgÀvÀzÀ
¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀ ¥ÀæAiÀÄvÀߪÁV eÁ£ï ¯ÉÃqÀ£ï, C¨Éâ
qÀĨÁâAiÀiï, ZÁ¯ïìðE. UÉÆæêÀgï, gɪÀgÉAqï Qmɯï, ªÉÄÃj ¥sÉæÃj, PÀ£Àð¯ï ªÉÄPÀAf
ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀgÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀ eÁ£À¥ÀzÀ ¸Á»vÀåªÀ£ÀÄß C¨sÀ幸À®Ä ªÀÄÄAzÁV GvÀÛªÀÄ
PÁAiÀÄðUÀ¼À£Éßà ªÀiÁrzÀgÀÄ. EAxÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ PÀ£ÁðlPÀzÀ°è DgÀA¨sÀªÁVzÀÄÝ
¸ÁévÀAvÀæ ºÉÆÃgÁlzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è. PÀ£ÀßqÀ £ÀªÉÇÃzÀAiÀÄ ¸Á»vÀåzÀ PÁ®ªÀiÁ£ÀzÀ°è
²æÃPÀAoÉÃUËqÀ, £ÀqÀPÉÃjAiÀÄtÚ atÚ¥Àà(¥ÀmÉÆÖÃ¯É ¥À¼ÀªÉÄ), ªÀiÁ¹Û, ¨ÉÃAzÉæ,
ºÀ®¸ÀAV ¸ÉÆÃzÀgÀgÀÄ(UÀgÀwAiÀÄ ºÁqÀÄ), ©.gÀAUÀ¸Áé«Ä( ºÀÄnÖzÀ ºÀ½î) F J¯Áè ¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀgÀ
¥sÀ®ªÁV eÁ£À¥ÀzÀ ¸Á»vÀåzÀ ««zsÀ ¥ÀæPÁgÀUÀ¼À CzsÀåAiÀÄ£À £ÀqÉzÀÄ, ¨sÁgÀvÀzÀ
¸ÁévÀAvÀæöå ºÉÆÃgÁlzÀ QaÑUÉ ±ÀQÛ vÀÄA§ÄªÀÅzÀgÀ°è AiÀıÀ¹éAiÀiÁzÀªÀÅ. »ÃUÉ
DgÀA¨sÀªÁzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ºÉƸÀ ±ÀPÉAiÀÄ£ÀÄß DgÀA©ü¹zÀÄÝ
¸ÁévÀAvÁæ£ÀAvÀgÀ. 1966gÀ°è ºÁ.ªÀiÁ.£ÁAiÀÄPÀgÀ d£À¥ÀzÀ ¸Á»vÀå ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ
¸ÀégÀÆ¥À JA§ ¥Àæ§AzsÀ §gÉzÀÄ eÁ£À¥ÀzÀzÀ «gÁmï ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ¥ÀjZÀ¬Ä¹zÀgÀÄ.
C°èAzÀ ªÀÄÄAzÉ ªÉÄʸÀÆgÀÄ «.«.AiÀÄ°è eÁ£À¥ÀzÀ «µÀAiÀÄzÀ°è JA.J. vÀgÀUÀwUÀ¼À£ÀÄß
DgÀA©ü¸À¯Á¬ÄvÀÄ. EzÀjAzÀ ¥ÉæÃgÀuÉUÉÆAqÀ PÀ£ÁðlPÀzÀ EvÀgÉ
«±Àé«zÁå®AiÀÄUÀ¼À°èAiÀÄÆ JA.J ¦JZï.r CzsÀå£ÀUÀ¼ÀÄ DgÀA¨sÀªÁzÀªÀÅ. fñÀA¥À,
zÉÃdUË, PÀA¨ÁgÀ, gÁUË, ¸ÉÆêÀıÉÃRgÀ EªÀiÁæ¥ÀÄgÀ, zÉêÉÃAzÀæ PÀĪÀiÁgÀ ºÀPÁj,
JA.J¸ï. ®oÉ×, PÁåvÀ£ÀºÀ°î gÁªÀÄtÚ, JZï.J¯ï. £ÁUÉÃUËqÀ, «ÃgÀtÚzÀAqÉ,
».².gÁªÀÄZÀAzÉæÃUËqÀ, CA§½PÉ »jAiÀÄtÚ, ®PÀÌ¥ÀàUËqÀ, «ªÉÃPÀgÉÊ, a£ÀߥÀàUËqÀ,
PÀIJ ºÀjzÁ¸À¨sÀlÖ, ».a. ¨ÉÆÃgÀ°AUÀAiÀÄå, PÁ¼ÉÃUËqÀ £ÁUÀªÁgÀ, n.UÉÆëAzÀgÁdÄ,
n.J¸ï. ¸ÀvÀå£Áxï, CgÀ«AzÀ ªÀiÁ®UÀwÛ, wãÀA ±ÀAPÀgÀ£ÁgÁAiÀÄt, JZï.JA.
ªÀĺÉñÀégÀAiÀÄå, ¥ÀÄgÀĵÉÆÃvÀÛªÀÄ ©½ªÀįÉ, PÀȵÀÚªÀÄÆwð ºÀ£ÀÆgÀÄ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀgÀ
CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ eÁ£À¥ÀzÀ «zÀévÀÛ£ÀÄß ¨É¼É¹zÀªÀÅ.
PÀ£ÀßqÀ
eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ DgÀA¨sÀzÀ ¢£ÀUÀ¼À°è eÁ£À¥ÀzÀ ¸Á»vÀå ªÀÄvÀÄÛ PÀ¯ÉUÀ¼À£ÀÄß
DgÁzsÀ£ÉAiÀÄ £É¯ÉAiÀÄ°è £ÉÆÃqÀĪÀ ªÀÄ£ÉÆÃzsÀªÀÄ𠧺À¼À ¢£ÀUÀ¼À PÁ® CzÉÃ
¹ÜwAiÀÄ°è ªÀÄÄAzÀĪÀgÉ¢vÀÄÛ. 20£Éà ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ zÀ±ÀPÀzÀ°è GAmÁzÀ
eÁUÀwPÀ «zÁåªÀiÁ£ÀUÀ¼À ¥Àæ¨sÁªÀ¢AzÁV eÁ£À¥ÀzÀªÀ£ÀÄß PÀ¯É ªÀÄvÀÄÛ ¸Á»vÀåzÀ
¥ÀgÀ¢AiÀÄ DZÉUÉ £ÉÆÃqÀĪÀ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉUÉ §AzÀªÀÅ. C°èAzÀ ªÀÄÄAzÉ PÀ£ÀßqÀ
eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁPÀµÀÄÖ ¥À®èlUÀ¼À£ÀÄß PÀArzÉ. «±ÉèõÀuÉUÉ
C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀĪÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ºÉƸÀ £ÉÆÃlPÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ §¼ÀPÉUÉ §A¢ªÉ. F »£É߯ÉAiÉƼÀUÉ
PÀ£ÀßqÀ eÁ£À¥ÀzÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ°è EwÛÃaUÉ PÀAqÀħgÀÄwÛgÀĪÀ ««zsÀ £À«Ã£À
D¯ÉÆÃZÀ£Á £É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥Àj²Ã°¸ÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀߪÀ£ÀÄß ªÀiÁqÀĪÀÅzÀÄ ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ
¯ÉÃR£ÀzÀ ¥ÀæzsÁ£À UÀÄjAiÀiÁVzÉ.
PÀ¯Á«zÀ PÉÃA¢ævÀ
«±ÉèõÀuÁ £É¯É
eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ°è §ºÀ¼À ªÀµÀðUÀ¼À
PÁ®, ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ ¸ÀA¥ÀwÛ£À ªÁgÀ¸ÀÄzÁgÀjUÉ AiÀiÁªÀÅzÉà ¸ÁÜ£À«gÀ°®è. CAzÀgÉ ºÁrzÀ
ªÀÄvÀÄÛ ºÉýzÀ PÀ¯Á«zÀ ªÀÄgÉAiÀiÁV ¸ÀAUÀ滹zÀ «zÁéA¸À ªÀiÁvÀæ ªÀÄÄAZÀÆtÂAiÀÄ°è
PÁtĪÀAvÁVvÀÄÛ. PÀÈw CxÀªÁ PÀ¯É ªÀiÁvÀæ ªÀÄÄRåªÁV PÀ¯Á«zÀ UËtªÁVzÀÝ. PÀ¯Á«zÀgÀÄ
vÁªÀÅ ¥ÀæPÀl¥Àr¸ÀÄwÛgÀĪÀ PÀ¯É ªÀÄvÀÄÛ ¸Á»vÀåzÀ §UÉÎ vÀ£ÀßzÉà DzÀ zÀȶÖ
zsÉÆÃgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆA¢zÀÄÝ, CzÀÄ «zÁéA¸ÀgÀ zÀ馅 zsÉÆÃgÀuÉVAvÀ ©ü£ÀߪÁVgÀÄvÀÛzÉ.
ºÁUÁV CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁgÀgÀÄ vÀªÀÄä CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è «zÁéA¸ÀgÀ
C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ½UÉ PÉÆqÀĪÀµÉÖà ªÀiÁ£ÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ¯Á«zÀgÀ C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ½UÀÆ
PÉÆqÀ¨ÉÃPÁzÀzÀÄ CUÀvÀå. DzÀgÉ §ºÀ¼À ªÀµÀðUÀ¼À PÁ® F ¸ÀvÀå w½AiÀÄzÉÃ, PÀ¯Á«zÀgÀÄ K¤zÀÝgÀÄ CªÀgÀ ¥ÀgÀA¥ÀgɬÄAzÀ PÀ°vÀÀ
eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À vÀ¯ÉªÀiÁjUÉ AiÀÄxÁªÀvÁÛV gÀªÁ¤¸ÀĪÀ ªÀiÁUÀðzÁ¼ÀÄUÀ¼ÀµÉÖ
JA§ vÀ¥ÀÄà ¨sÁªÀ£É £É¯ÉUÉÆArvÀÄÛ. EzÀjAzÁVAiÉÄà AiÀiÁªÀÅzÉà eÁ£À¥ÀzÀ ¸ÀA¥ÀwÛ£À
¸ÀAUÀæºÀ PÀÈwUÀ¼À PÉÆ£ÉAiÀÄ°è PÀ¯Á«zÀgÀ ºÉ¸ÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ «¼Á¸À ªÀiÁvÀæ zÁR®Ä
ªÀiÁqÀ¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ. £ÀAvÀgÀ eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁgÀgÀ D¯ÉÆÃZÀ£ÉUÀ¼À°è GAmÁzÀ §zÀ¯ÁªÀuɬÄAzÁV
PÀ¯Á«zÀgÀ ªÉÊAiÀÄÄQÛPÀ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀAzÀ±Àð£ÀzÀ ºÉ¸ÀgÀ°è vÀĸÀÄ ¢ÃWÀðªÁV
¥ÀæPÀn¸ÀĪÀ ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄ DgÀA¨sÀªÁ¬ÄvÀÄ. vÀzÀ£ÀAvÀgÀzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀiÁV vÁ£ÀÄ
¥ÀæzÀ²ð¸ÀĪÀ ¥ÀæPÁgÀªÉÇAzÀgÀ §UÉÎ PÀ¯Á«zÀgÀ C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß zÁR°¸ÀĪÀ
¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÆ £ÀqÉzÀªÀÅ. EzÀgÀ ¥sÀ®ªÁV «±ÉèõÀPÀgÀÄ PÀÆqÀ PÀ¯É ªÀÄvÀÄÛ
¸Á»vÀåzÀ ¥ÀæzÀ±Àð£ÀªÉÇAzÀ£ÀÄß CªÀgÀ C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À eÉÆvÉ Ej¹ CxÉÊð¬Ä¸ÀĪÀ
PÉ®¸ÀªÀiÁrzÀgÀÄ. EªÉ®èªÀÅUÀ¼À ¥sÀ®ªÁV PÀ¯Á«zÀgÀ C©ü¥ÁæAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CªÀgÀ
fêÀ£ÀzÀ «ªÀgÀUÀ¼ÀÄ eÁ£À¥ÀzÀ ¸ÀA¥ÀvÀÛ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä CvÀåAvÀ
¸ÀºÀPÁjAiÀiÁUÀÄvÀÛªÉ J£ÀÄߪÀ C©ü¥ÁæAiÀÄ gÀÆ¥ÀÄUÉÆArvÀÄ. EAvÀºÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ PÁt®Ä
¸ÀÄ¢ÃWÀð ¸ÀªÀÄAiÀÄ ¨ÉÃPÁ¬ÄvÀÄ. FUÀ £ÀªÀÄä eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ F ¢QÌ£ÀvÀÛ
UÀA©ügÀªÁV D¯ÉÆÃZÀ£É vÉÆqÀUÀ¨ÉÃPÁzÀ CUÀvÀå«zÉ. F ¢QÌ£À°è PÀ£ÀßqÀ eÁ£À¥ÀzÀzÀ
M¼ÀUÉ PÉ®ªÀÅ UÀªÀÄ£ÁºÀð ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ £ÀqÉ¢ªÉ. GzÁ : PÀ£ÁðlPÀ eÁ£À¥ÀzÀ
CPÁqÉ«ÄAiÀÄ CzsÀåPÀëgÁVzÀÝ PÁ¼ÉÃUËqÀ £ÁUÀªÁgÀ CªÀgÀÄ ‘PÀ¯Á«zÀgÀ £ÉÆêÀÅ £À°ªÀÅ’
ºÉ¸Àj£À PÁAiÀÄðPÀæªÀĪÉÇAzÀ£ÀÄß gÀƦ¹ PÀ£ÁðlPÀzÀ £ÀÆgÁgÀÄ PÀ¯Á«zÀgÀ
DvÀäPÀxÀ£ÀUÀ¼À£ÀÄß §gɹzÀgÀÄ. CªÀÅ ‘UÀjUÉzÀjzÀ £À«®ÄUÀ¼ÀÄ’, ‘ªÀÄ£ÀzÁ¼ÀzÀ
PÀ£À¸ÀÄUÀ¼ÀÄ’ ºÉ¸Àj£À JgÀqÀÄ ¸ÀA¥ÀÄlUÀ¼ÀÄ ¥ÀæPÀlªÁzÀªÀÅ. F ¸ÀA¥ÀÄlUÀ¼À°è vÀªÀÄä
ªÉÊAiÀÄÄQÛPÀ «ªÀgÀUÀ¼À®èzÉ, vÀªÀÄä PÀ¯ÉUÀ¼À §UÉÎ vÀªÀÄVgÀĪÀ C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
zÁR°¹gÀĪÀÅzÀÄ UÀªÀÄ£ÁºÀð. C£ÀAvÀgÀ EzÀgÀ ªÀÄÄAzÀĪÀjPÉAiÀiÁV C£ÉÃPÀ eÁ£À¥ÀzÀ
CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁgÀgÀÄ ªÉÊAiÀÄÄQÛPÀ £É¯ÉAiÀÄ°è C£ÉÃPÀ PÀ¯Á«zÀgÀ DvÀä ZÀjvÉæUÀ¼À£ÀÄß
¥ÀæPÀn¹zÀgÀÄ. EwÛÃZÉUÉ PÀ£ÁðlPÀ eÁ£À¥ÀzÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄzÀ°è ‘¥ÀmÁÖAUÀ’ ºÉ¸Àj£À
PÁAiÀÄðPÀæªÀĪÀ£ÀÄß DgÀA©ü¸À¯ÁVzÀÄÝ; F PÁAiÀÄðPÀæªÀÄzÀ ¨sÁUÀªÁV £Ár£À C£ÉÃPÀ
d£À¥ÀzÀ PÀ¯Á«zÀgÀÄ vÀªÀÄä fêÀ£ÀzÀ «ªÀgÀUÀ¼À®èzÉ, PÀ¯ÉUÀ¼À §UÉÎAiÀÄÆ vÀªÀÄä C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß
zÁR°¸ÀÄwÛzÁÝgÉ. EAvÀ°è PÀ¯Á«zÀgÀÄ ªÉÊAiÀÄÄQÛPÀªÀ®èzÀ ¸ÀªÀÄ¶Ö zÀȶÖAiÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ
¥ÀæwÃPÀªÁVªÉ. F jÃwAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÁªÀiÁVæ «±ÉèõÀuÉUÉ ºÉƸÀ ºÉƸÀ
DAiÀiÁªÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀÄwÛgÀĪÀÅzÀjAzÀ §ºÀÄvÉÃPÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀgÀÄ, PÀ¯Á«zÀgÀ
C©ü¥ÁæAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß PÉý¹PÉƼÀÄîªÀ PÀÆvÀƺÀ®ªÀ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀĪÀÅzÀÄ D±ÁzÁAiÀÄPÀ
¨É¼ÀªÀtÂUÉ.
«µÀAiÀÄ PÉÃA¢ævÀ ¸ÀÆPÀëöä CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ £É¯É
eÁ£À¥ÀzÀªÀ£ÀÄß
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ, ¥ÀæzÉñÀ, ¸ÀAzÀ¨sÀð EªÉà ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ªÁå¥ÀPÀ £É¯ÉAiÀÄ°è ªÀiÁvÀæ
£ÁªÀÅ E°èAiÀĪÀgÉUÉ CzsÀåAiÀÄ£À £ÀqɸÀÄvÁÛ §A¢zÉÝêÉ. F jÃwAiÀÄ
CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼À°è ªÉÄî¸ÀÜgÀzÀ CxÀðUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæ PÁt®Ä ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ. EzÀPÉÌ
«gÀÄzÀÞªÁzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ «zsÁ£ÀªÉÇAzÀÄ £ÀªÀÄä°è FUÀ §¼ÀPÉUÉ §gÀÄwÛzÀÄÝ EzÀjAzÀ
D¼ÀªÁzÀ CxÀðbÁAiÉÄUÀ¼À£ÀÄß PÁt®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. GzÁºÀgÀuÉUÉ ‘«Ã¼ÀåzÀJ¯É’ JA§
ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß PÉÃA¢æPÀj¹PÉÆAqÀÄ CzÀgÀ §UÉUÉ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À°è EgÀĪÀ ¸ÀªÀĸÀÛ
eÁÕ£À¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß ±ÉÆâü¸ÀĪÀÅzÀÄ. «Ã¼ÀåzÀ J¯É §¼ÀPÉAiÀiÁUÀĪÀ
¸ÀAzÀ¨sÀðUÀ¼ÀÄ, §¼ÀPÉUÉƼÀÄîªÀ PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ, CzÀ£ÀÄß ¨É¼ÉAiÀÄĪÀ PÀȶeÁÕ£À,
CzÀgÀ §UÉÎ EgÀĪÀ £ÀA©PÉ ¸ÀA¥ÀæÀzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ, CzÀgÀ §UÉÎ EgÀĪÀ ¤µÉÃzsÀUÀ¼ÀÄ
EvÁå¢ «µÀAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄUÀæªÁV ¥Àj²Ã°¸ÀĪÀ PÀæªÀÄ. F «zsÁ£À¢AzÀ MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ
«µÀAiÀÄzÀ ¸ÀªÀÄUÀæ eÁÕ£À ¥ÀqÉAiÀÄĪÀÅzÀÄ ¸ÁzsÀåªÁUÀÄvÀÛzÉ. F ¢QÌ£À°è £ÀªÀÄä
PÀ£ÀßqÀ eÁ£À¥ÀzÀzÀ ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ°è £ÀqÉ¢gÀĪÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ E£ÀÆß
¨Á¯ÁåªÀ¸ÉÜAiÀÄ°èªÉ. PÉ.a£ÀߥÀàUËqÀ ºÁUÀÆ gÁeÉñÀéj CªÀgÀÄ ¸ÀA¥Á¢¹gÀĪÀ ‘vÉA§gÉ’
ºÁUÀÆ JA.J£ï.ªÉAPÀmÉñï CªÀgÀÄ ¸ÀA¥Á¢¹gÀĪÀ ‘n¹®Ä’ PÀÈwUÀ¼ÀÄ UÀªÀÄ£ÁºÀðªÁzÀªÀÅ.
EªÀÅUÀ¼À°è CrPÉ, ©¢gÀÄ, ¸ÀUÀtÂ, FgÀĽî, ¨É¼ÀÄî½î, vÉAV£ÀPÁ¬Ä, CQÌ, EAUÁgÀ EAxÀ
ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀÄ ªÉÊ«zsÀåªÀÄAiÀĪÁVgÀĪÀ ¸ÀªÀÄUÀæ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß PÀ¯ÉºÁQ,
«±Éèö¸ÀĪÀ GvÀÛªÀÄ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ £ÀqÉ¢ªÉ. F JgÀqÀÄ PÀÈwUÀ¼À®èzÉ PÉ®ªÀÅ
CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁgÀgÀÄ C®è°è ¥Áæ¸ÀAVPÀªÁV EAxÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɹgÀĪÀÅzÀÄ
PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛ«£À
¥ÀævÀÛAiÉÄÃPÀ C¹ÛvÀéªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀÅzÀÄ F CzsÀåAiÀÄ£À «zsÁ£ÀzÀ «±ÉõÀªÁVzÉ.
GzÁºÀgÀuÉUÉ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ MAzÀÄ ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄzÀ°è CQÌ ºÉÃUÉ §¼ÀPÉAiÀiÁUÀÄvÀÛzÉ
JAzÀÄ £ÉÆÃqÀĪÀÅzÀPÀÆÌ, CzÉà CQÌ ºÀ®ªÀÅ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ ¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄ-DZÀgÀuÉUÀ¼À°è
§¼ÀPÉAiÀiÁUÀĪÀ PÀæªÀÄ ªÀÄvÀÄÛ CzÀgÀ ¤ªÀðºÀuÉAiÀÄ «£Áå¸ÀUÀ¼À£ÀÄß
w½AiÀÄĪÀÅzÀPÀÆÌ ¸ÁPÀµÀÄÖ ªÀåvÁå¸À«zÉ. MAzÀÄ ªÀ¸ÀÄÛªÀ£ÀÄß ©r ©rAiÀiÁV
£ÉÆÃqÀĪÀÅzÀQÌAvÀ ErAiÀiÁV £ÉÆÃqÀĪÀÅzÀÄ GvÀÛªÀÄ ¥sÀ°vÀUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀqÉAiÀÄ®Ä
¸ÀºÁAiÀÄPÉÌ §gÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀÄ F PÀÈwUÀ¼À°è £ÀqɹgÀĪÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ
¸Á©ÃvÀÄ¥Àr¸ÀÄvÀÛªÉ. MAzÀÄ WÀl£ÉUÉ EAxÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ ¥ÀÆgÀPÀ ¸ÁªÀiÁVæUÀ¼ÀÄ JAzÀÄ
¨sÁ«¹zÁUÀ WÀl£É ªÀiÁvÀæ ªÀÄÄRåªÁV CzÀgÀ C¹ÛvÀéPÉÌ PÁgÀtªÁUÀĪÀ F ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ
UËtªÁUÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ CªÀÅUÀ¼À£Éßà ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV ¥ÀjUÀt¹ §ºÀĪÀÄÄTà §¼ÀPÉAiÀÄ ¸ÀégÀÆ¥ÀUÀ¼ÉÆA¢UÉ
C¨sÁå¸À ªÀiÁrzÁUÀ D ªÀ¸ÀÄÛUÀ½UÉ ¥ÀævÉåÃPÀªÁzÀ C¹ÛvÀé ªÀÄvÀÄÛ C£À£ÀåvÉ
¥Áæ¥ÀÛªÁUÀÄvÀÛzÉ. F ¢QÌ£À°è PÀ£ÀßqÀzÀ°è FUÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ DA¨sÀUÉÆArzÀÄÝ,
CªÀÅ E£ÀßµÀÄÖ ªÉÃUÀ ¥ÀqÉAiÀĨÉÃQzÉ.
¥ÁgÀA¥ÀjPÀ eÁÕ£À ±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ £É¯É
¥Àæ¸ÀÄÛvÀ £ÀªÀÄä
¸ÀªÀiÁdUÀ¼À wêÀæªÁzÀ DvÀAPÀPÉÌ PÁgÀtªÁVgÀĪÀ DzsÀĤPÀvÉ, eÁUÀwÃPÀgÀtUÀ¼À
¥sÀ®ªÁV MqÀªÀÄÆrgÀĪÀ DzsÀĤPÀ
eÁÕ£ÀUÀ¼ÀÄ ªÀÄÄAZÀÆtÂUÉ §AzÀÄ £ÀªÀÄä ¥ÁæaãÀ §zÀÄQ£À ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ eÁÕ£ÀUÀ¼ÀÄ
ªÀÄƯÉUÉ vÀ¼À®ànÖgÀĪÀÅzÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¸ÀAUÀwAiÀiÁVzÉ. EzÀPÉÌ ªÀÄÄSÁªÀÄÄTAiÀiÁzÀ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ£ÀÄß
©lÄÖPÉÆqÀĪÀ ªÀÄ£À¹ì®è¢zÀÝgÀÄ C¤ªÁAiÀÄðªÁV ©lÄÖPÉÆlÄÖ, ºÉƸÀzÀ£ÀÄß
C£ÀĸÀj¸À®Ä ¸ÁzsÀåªÁUÀzÉ wæ±ÀAPÀÄ ¹ÜwAiÀÄ°è £ÀgÀ¼ÀÄwÛªÉ. EzÀPÉÌ
¥ÀæwQæAiÉÄAiÀiÁV eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁgÀgÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ
eÁÕ£ÀUÀ¼À ¸ÀégÀÆ¥À ºÁUÀÆ ªÀĺÀvÀéªÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ ¥ÀÄ£ÀgÀÄvÁÜ£ÀUÉƽ¸ÀĪÀ
D±ÀAiÀÄUÀ¼ÉÆA¢UÉ vÀªÀÄä CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼À£ÀÄß £ÀqɸÀÄwÛzÁÝgÉ. F CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ
ªÀÄÄRå vÁwéPÀvÉ ©wÛAiÉÄAzÀgÉ : ‘ «eÁÕ£À-vÀAvÀæeÁÕ£ÀUÀ¼ÀÄ
DzsÀĤPÀvÉAiÀÄ PÀƸÀÄUÀ¼ÀÄ JA§ÄzÁV C£ÉÃPÀ ªÀµÀðUÀ½AzÀ £ÀA©¸À¯ÁVzÉ. DzÀgÉ EzÀÄ
¥Àj¥ÀÇtð ¸ÀvÀåªÀ®è. «eÁÕ£À-vÀAvÀæeÁÕ£À
JA§ ±À§ÝUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ AiÀÄAvÀæUÀ¼À C¸ÁzsÀåzÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ
¥Àr¹zÀgÉ, G½zÀ J¯Áè jÃwAiÀÄ eÁÕ£ÀzsÁgÉUÀ½UÉÉ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ C£ÀĨsÀªÀ d£Àå eÁÕ£ÀUÀ¼ÉÃ
¨ÉÃgÀÄ J£ÀÄߪÀÅzÀgÀ°è C£ÀĪÀiÁ£À«®è. DzÀgÉ DzsÀĤPÀvÉ EzÀ£ÀÄß ªÀÄgɪÀiÁa
«eÁÕ£À-vÀAvÀæeÁÕ£À vÀ£ÀßzÉà ¸ÀéAvÀ ¸À馅 JA§ÄzÁV ©A©¹zÀÄÝ ªÀiÁvÀæ ¥ÀgÀA¥ÀgÉUÉ
ªÀiÁrzÀ C£ÁåAiÀÄ. F »£É߯ÉAiÀÄ°è D¯ÉÆÃZÀ£É ªÀiÁqÀĪÀÅzÁzÀgÉ D¢ ªÀiÁ£ÀªÀ£À ¸ÀȶÖ
CzÀÄãvÀ eÁÕ£À. KPÉAzÀgÉ ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ eÉÆvÉ MqÀ£ÁrzÀ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ
PÀAqÀÄPÉÆAqÀ «²µÀÖ eÁÕ£ÀªÀzÀÄ. EzÀgÀ ±ÉÆÃzsÀPÀgÀÄ CPÀëgÀ¸ÀÜgÀ®èzÉà EgÀ§ºÀÄzÀÄ.
DzÀgÉ C£ÀĨsÀ«UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ. F eÁÕ£ÀUÀ¼À vÀ¼ÀºÀ¢AiÀÄ ªÉÄÃ¯É DzsÀĤPÀ
«eÁÕ£À ¤AwzÉ. GzÁ: EA¢£À OµÀ¢ü GvÁàzÀ£Á ¸ÀA¸ÉÜUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæUÀ¼À£ÀÄß,
mÁ¤ÃPÀÄUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀȶֹgÀĪÀÅzÀÄ D¢ªÁ¹UÀ¼ÀÄ PÀAqÀÄPÉÆArzÀÝ OµÀ¢üÃAiÀÄ ¸À¸ÀåUÀ¼À
DzsÁgÀzÀ ªÉÄïÉAiÉÄà C®èªÉ? EA¢£À «eÁÕ£ÀzÀ AiÀiÁªÀ ¸ÀȶÖAiÀÄÆ £ÀÆgÀPÉÌ
£ÀÆgÀgÀµÀÄÖ £À«Ã£ÀªÁzÀ, ¸ÀévÀAvÀæªÁzÀ ¸À馅 C®è. ºÁUÉ £ÉÆÃrzÀgÉ D¢ ªÀiÁ£ÀªÀ£À C«µÁÌgÀzÀ
ªÀÄÆ® vÀvÀéUÀ¼À£Éß EA¢£À DzsÀĤPÀ «eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ ¥ÀjµÀÌj¹zÁÝgÉ. EAxÀ ¸ÀvÀåUÀ¼À£ÀÄß
CxÀð ªÀiÁrPÉƼÀîzÉ ¥ÀzÀ«ÃzsÀgÀ «eÁÕ¤UÀ½UÉ ºÁgÀ-vÀÄgÁ¬ÄUÀ¼À£ÀÄß ¤Ãr, ºÉÆvÀÄÛ
ªÉÄgɸÀÄvÁÛ C£ÀĨsÀªÀzÀ eÁÕ¤UÀ¼À£ÀÄß QüÀjªÉĬÄAzÀ £ÀgÀ¼ÀĪÀAvÉ ªÀiÁqÀ¯ÁVzÉ.’ EAzÀÄ F
§UÉAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ ºÉaÑ£À
¥ÀæªÀiÁtzÀ°è ¥À±ÀÄ¥Á®£É, PÀȶ, PÀgÀPÀıÀ® PÀ¯ÉUÀ¼ÀÄ, ªÉÊzÀå¥ÀzÀÞw, EªÉÃ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÉëÃvÀæUÀ¼À£ÀÄß DzsÀj¹ £ÀqÉAiÀÄÄwÛªÉ. EzÀgÀ ¥ÀjuÁªÀĪÁV
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ eÁÕ£ÀUÀ¼À ¥Àj±ÉÆÃzsÀ£ÉAiÀÄ ªÀÄÆ®PÀ DzsÀĤPÀ
¥ÀæQæAiÉÄUÀ½UÉ GvÀÛgÀ ºÁUÀÆ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß gÀƦ¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ.
eÁ£À¥ÀzÀ ªÉÊeÁÕ¤PÀ £É¯É
eÁ£À¥ÀzÀ
JAzÀgÉ CªÉÊeÁÕ¤PÀ ªÀiËqsÀå JA§ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀ£ÉAiÀÄ£ÀÄß vÉÆqÉzÀÄ ºÁQ CzÀgÀ ¤dªÁzÀ
ªÉÊeÁÕ¤PÀ zÀȶÖAiÀÄ£ÀÄß ©ÃgÀĪÀ CzsÀåAiÀÄ£À PÀæªÀÄ £ÀªÀÄä°è FUÀ vÀĸÀÄ
ZÁ°ÛAiÀÄ°èzÉ. DzsÀĤPÀ «eÁÕ£ÀPÉÌ ªÀÄÆ®ªÁzÀ ¥ÁgÀA¥ÀjPÀ «eÁÕ£ÀªÉÇAzÀÄ EvÀÄÛ
JA§ÄzÀÄ F £É¯ÉAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼À zÀÈqsÀªÁzÀ £ÀA©PÉ. EzÀ£ÀÄß ¸ÁPÀµÀÄÖ
DPÀgÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ¸Á¢ü¹ vÉÆÃgÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß F UÀÄA¦£À CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁgÀgÀzÀÄ. F
zÀȶÖAiÀÄ ¥ÀæPÁgÀ EA¢£À «eÁÕ£ÀzÀ ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¨É¼ÀªÀtÂUÉUÀÆ ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ
ªÀÄÆ®«zÉ. F »£É߯ÉAiÀÄ°è
D¯ÉÆÃZÀ£É ªÀiÁqÀĪÀÅzÁzÀgÉ D¢ ªÀiÁ£ÀªÀ£À ¸À馅 CzÀÄãvÀ «eÁÕ£À. KPÉAzÀgÉ
¥ÀæPÀÈwAiÀÄ eÉÆvÉ MqÀ£ÁrzÀ C£ÀĨsÀªÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ PÀAqÀÄPÉÆAqÀ «²µÀÖ eÁÕ£À«zÀÄ.
EzÀgÀ ±ÉÆÃzsÀPÀgÀÄ CPÀëgÀ¸ÀÜgÀ®èzÉà EgÀ§ºÀÄzÀÄ. DzÀgÉ C£ÀĨsÀ«UÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ
eÁÕ¤UÀ¼ÀÄ, §ºÀ¼ÀµÀÄÖ ªÀÄA¢ w½¢gÀĪÀAvÉ d£À¥ÀzÀgÀÄ
PÀ¯É-¸ÀA¥ÀæzÁAiÀÄ-£ÀA©PÉ-DZÀgÀuÉUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁvÀæ ºÀÄlÄÖ ºÁPÀ°®è. eÉÆvÉUÉ
DºÁgÀ-OµÀ¢ü ¥ÀzÀÞwUÀ¼ÀÄ, ªÀ¸Àw ¤gÁätzÀ PÀıÀ®vÉUÀ¼ÀÄ, GqÀĦ£À C£ÉéõÀuÉ, ¨ÉÃmÉ,
DAiÀÄÄzsÀUÀ¼ÀÄ, ªÀåªÀ¸ÁAiÀÄ G¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ, C®APÁjPÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ, PÀÄnÖ-©Ã¸ÀĪÀ
G¥ÀPÀgÀtUÀ¼ÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀzÀÞwUÀ¼ÀÄ, ¸ÁUÁuÉ ¸ÁzsÀ£ÀUÀ¼ÀÄ, d® ¸ÀAgÀPÀëuÁ
¥ÀzÀÞwUÀ¼ÀÄ, ªÀÄPÀ̼À ¯Á®£É ¥Á®£É-¥ÉÆõÀuÉAiÀÄ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ, ¸À¸Àå-©ÃdUÀ¼À
GvÀàwÛ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAgÀPÀëuÁ ¥ÀzÀÞwUÀ¼ÀÄ, £ÁåAiÀÄ wêÀiÁð£ÀPÉÌ PÁ£ÀÆ£ÀÄUÀ¼ÀÄ,
««zsÀ jÃwAiÀÄ PÀ¸ÀħÄUÀ¼À P˱À®åUÀ¼ÀÄ EvÁå¢ £ÀÆgÁgÀÄ C£ÉéõÀuÉUÀ¼À£ÀÄß £Àqɹ
vÀ£Àß §zÀÄPÀ£ÀÄß ¥ÀæUÀwAiÀÄvÀÛ ªÀÄÄ£ÀßqɹzÁÝgÉ. DzÀgÉ EA¢UÉ EªÉ®èªÀÇ PÉêÀ®
ªÀiËqsÀåUÀ¼ÉAzÀÄ ¤®ðPÉë ªÀiÁqÀÄwÛgÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ PÀæªÀĪÀ®è. ¤dªÁV
ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ EªÉ®èªÀÇ d£À¥ÀzÀ «eÁÕ£ÀUÀ¼É. F «eÁÕ£ÀUÀ¼À vÀ¼ÀºÀ¢AiÀÄ ªÉÄïÉ
DzsÀĤPÀ «eÁÕ£À ¤AwzÉ. GzÁ: DgÀA¨sÀPÉÌ gÉÊvÀ£ÉƧâ vÀ£Àß ¸ÁUÀuÉAiÀÄ C£ÀÄPÀÆ®PÉÌ
JwÛ£ÀUÁr ¸ÀȶֹzÀ ªÀÄÆ® vÀvÀéUÀ¼À ªÉÄÃ¯É C®èªÉà EA¢£À «eÁÕ£À PÁgÀ£ÀÄ ¸ÀȶֹzÀÄÝ.
F w¼ÀĪÀ½PÉAiÀÄ DzsÁgÀzÀ ªÉÄÃ¯É PÀ£ÀßqÀzÀ°è PÉ®ªÀÅ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ £ÀqÉ¢ªÉ.
ªÀÄÄRåªÁV UÀªÀĤ¸À¨ÉÃPÁzÀ PÁAiÀÄð ».².gÁªÀÄZÀAzÉæÃUËqÀgÀÄ PÀ£ÁðlPÀ eÁ£À¥ÀzÀ
ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄPÀëUÁ£À CPÁqÉ«ÄAiÀÄ CzsÀåPÀëgÁzÁUÀ d£À¥ÀzÀ vÀAvÀæeÁÕ£À JA§ ºÉ¸ÀgÀ°è
MAzÀÄ ¥ÀĸÀÛPÀªÀ£Éßà ¥ÀæPÀn¹zÀgÀÄ. CzÀgÀ°è d£À¥ÀzÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À°è
§¼ÀPɬÄgÀĪÀ ««zsÀ ªÀÈwÛ vÀAvÀæUÀ¼ÀÄ, UÀȺÀ¤ªÀiÁðt eÁÕ£À, R¤dUÀ¼À ¤ªÀðºÀuÁ
vÀAvÀæ, d£À¸ÁªÀiÁ£ÀågÀ UÀtÂvÀ ¯ÉPÀÌZÁgÀ, ¥ÁæaãÀ D¼ÀvÉ vÀÆPÀ «zsÁ£ÀUÀ¼ÀÄ, »ÃUÉ
¸ÀĪÀiÁgÀÄ 20 ¯ÉÃR£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃjzÀÄÝ CzÀPÉÌ gÁªÀÄZÀAzÉæÃUËqÀ CªÀgÀ CzsÀåAiÀÄ£À
AiÉÆÃUÀå ªÀÄÄ£ÀÄßr d£À¥ÀzÀ «eÁÕ£À vÀAvÀæeÁÕ£À ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀÄ §UÉÎ ¸ÀàµÀÖ
CjªÀ£ÀÄß ¤ÃqÀÄvÀÛzÉ. MmÁÖgÉ F PÀÈw eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ zÀȶÖAiÉÆAzÀ£ÀÄß
gÀƦ¸ÀĪÀ ¸ÁªÀiÁxÀåð ¥ÀqÉ¢zÉ. E°èAiÀÄ ¯ÉÃR£ÀUÀ¼ÀÄ F »AzÉ ¥ÀæPÀlªÁVzÀÝgÀÆ CªÀÅ
MAzÀÄ ºÉƸÀ CzsÀåAiÀÄ£À «zsÁ£ÀªÉÇAzÀ£ÀÄß gÀƦ¸ÀĪÀ ±ÀQÛ ¥ÀqÉ¢ªÉ JA§ÄzÀÄ «±ÉõÀ.
F £É¯ÉAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ E£ÀÆß ºÉaÑ£À ¥ÀæªÀiÁtzÀ°è £ÀqÉAiÀĨÉÃQzÉ.
DzsÀĤPÀ eÁ£À¥ÀzÀ £É¯É
eÁ£À¥ÀzÀ
JA§ÄzÀÄ ºÀ¼ÉAiÀÄ ¥À¼ÉAiÀÄĽPÉ, UÁæ«ÄÃt ¨sÁUÀzÀ C£ÀPÀëgÀ¸ÀÜgÀ°è ªÀiÁvÀæ
¥ÀæZÀ°vÀ«gÀĪÀ ¥ÁaãÀ ¸ÀA¥ÀvÀÄÛ JA§ zÀ馅 eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ DgÀA©PÀ
ºÀAvÀ¢AzÀ®Æ ¥ÀæzsÁ£ÀªÁVvÀÄÛ. eÁ£À¥ÀzÀ »ÃUÉ AiÀiÁªÀÅzÉÆà MAzÀÄ PÁ®PÉÌ
¸ÀȶÖAiÀiÁV D£ÀAvÀgÀ vÀ¯ÉªÀÄj¤AzÀ vÀ¯ÉªÀiÁjUÉ AiÀÄxÁ¹ÜwAiÀÄ°è
ªÀÄÄAzÀĪÀgÉAiÀÄÄvÀÛzÉ ºÁUÀÆ CzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉà §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ£ÀÄß PÀAqÀgÉ
eÁ£À¥ÀzÀªÉà C®è JAzÀÄ ¨sÁ«¸À¯ÁVvÀÄÛ. F £ÀA©PÉ PÁ¯Á£ÀAvÀgÀ §zÀ¯ÁUÀÄvÁÛ §A¢vÀÄ. F
§UÉÎ ªÉÆzÀ®Ä UÀªÀÄ£À¸É¼ÉzÀªÀgÀÄ ¹J¥sï ¥sÁlgï. DvÀ ºÉüÀĪÀAvÉ eÁ£À¥ÀzÀ §jÃ
¥À¼ÉAiÀÄĽPÉAiÀÄ®è CzÀÄ fêÀAvÀ ¥À¼ÉAiÀÄĽPÉ. CzÀÄ PÁ®PÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV ¨ÉÃgÉ
¨ÉÃgÉ gÀÆ¥ÁAvÀgÀUÀ¼À£ÀÄß zsÀj¸ÀÄvÀÛzÉ. EzÉà ªÁzÀªÀ£ÀÄß E£ÀßµÀÄÖ «¸ÀÛøvÀªÁV
¥Àæw¥Á¢¹zÀªÀgÉAzÀgÉ CªÉÄÃjPÉAiÀÄ
eÁ£À¥ÀzÀ «zÁéA¸À C®£ï qÀAqÀ¸ï. DvÀ ºÉýgÀĪÀAvÉ eÁ£À¥ÀzÀ JA§ÄzÀÄ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¸ÀªÀiÁ£À CA±ÀªÀżÀî UÀÄA¦£À ¸ÀȶÖ. F ¸ÀªÀiÁ£À DA±À zsÀªÀÄð, d£ÁAUÀ, ªÀÈwÛ,
¨sÁµÉ »ÃUÉ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ DVgÀ§ºÀÄzÀÄ. F zÀȶÖAiÀÄ°è ¥Àj²Ã°¹zÀgÉ £ÀUÀgÀzÀ®Æè,
CPÀëgÀ¸ÀÜgÀ®Æè eÁ£À¥ÀzÀ EgÀ®Ä ¸ÁzsÀå JA§ ªÁzÀUÀ¼ÀÄ ±ÀÄgÀĪÁzÀªÀÅ. EzÀgÀ
¥ÀjuÁªÀĪÁV £ÀªÀÄä®Æè £ÀUÀgÀ eÁ£À¥ÀzÀ, PÉÊUÁjPÁ eÁ£À¥ÀzÀ, PÁ¯ÉÃdÄ eÁ£À¥ÀzÀ JA§
CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ DgÀA¨sÀªÁzÀªÀÅ. F ¢QÌ£À°è ZÀAzÀÄæPÁ¼ÉãÀºÀ½î, PÉ.Dgï. ¸ÀAzsÁågÉrØ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀgÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ ¸ÀägÀuÁºÀð. F zÀȶÖAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼À
¸ÁzsÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß vÉÆÃjzÀ ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀæªÀÄÄR PÀÈw ªÉÆUÀ½î UÀuÉñï
CªÀgÀ ‘zÀ°vÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ eÁUÀwÃPÀgÀt’. F PÀÈwAiÀÄ ‘eÁ£À¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ eÁUÀwÃPÀgÀt’
ªÀÄvÀÄÛ ‘«±Àé¥ÀzÀzÀ ¥ÀæQæAiÉÄ’ JA§ JgÀqÀÄ CzsÀåAiÀÄUÀ¼À°è ºÉƸÀPÁ®zÀ
gÀÆ¥ÁAvÀgÀUÉÆAqÀ eÁ£À¥ÀzÀªÀ£ÀÄß UÀ滸ÀĪÀ ¸ÀªÀÄUÀæ £É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À¯ÁVzÉ.
E°è ªÀÄÄRåªÁV C°èAiÀÄgÉUÉ £ÀqÉzÀ eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁgÀgÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁV
ºÉýPÉÆAqÀÄ §A¢zÀÝ eÁ£À¥ÀzÀ ¸À馅 ¤AvÀĺÉÆÃVzÉ. ¥ÀgÀA¥ÀgɬÄAzÀ §AzÀ eÁ£À¥ÀzÀ
EAzÀÄ C½«£À CAa£À°èzÉ. CzÀ£ÀÄß ¸ÀAUÀ滹 G½¹ ¨É¼À¸À¨ÉÃPÉA§ C©ü¥ÁæAiÀĪÀ£ÀÄß
wgÀ¸ÀÌj¸ÀÄvÁÛgÉ. eÁ£À¥ÀzÀ JAzÀÆ ¸ÁAiÀÄĪÀAvÀºÀzÀÝ®è. §zÀ°UÉ PÁ®PÀÌ£ÀÄUÀÄtªÁzÀ
gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ¥ÀqÉzÀÄ ºÉƸÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è C¹ÛvÀézÀ°ègÀÄvÀÛzÉ. EzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸À®Ä
eÁ£À¥ÀzÀªÀ£ÀÄß PÀÄjvÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ¸ÁA¥ÀæzÁ¬ÄPÀ ªÁåSÁå£ÀUÀ¼À «ÄwAiÀÄ£ÀÄß
zÁl¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß ¯ÉÃRPÀgÀÄ MwÛ ºÉýzÁÝgÉ. EAxÀ w¼ÀĪÀ½PÉAiÀÄ
¨sÁUÀªÁV ºÉƸÀdUÀwÛ£À eÁ£À¥ÀzÀzÀ ¸ÀégÀÆ¥ÀªÀ£ÀÄß ¸ÀàµÀÖªÁV UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ
¥ÀæAiÀÄvÀߪÀ£ÀÄß ¯ÉÃRPÀgÀÄ ªÀiÁrzÁÝgÉ. CªÀgÀÄ UÀgÀÄw¸ÀĪÀAvÉ ºÉƸÀ PÁ®zÀ
eÁ£À¥ÀzÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è PÁtzÉ CzÀÄ vÁAwæÃPÀÈvÀ eÁ£À¥ÀzÀ, «±ÁévÀäPÀ eÁ£À¥ÀzÀ,
«zÀÄå£Áä£À eÁ£À¥ÀzÀ, gÁ¶ÖçÃAiÀÄ eÁ£À¥ÀzÀ, ¥Àæw¶ÖvÀ eÁ£À¥ÀzÀ, ¸ÀªÀÄƺÀ
ªÀiÁzsÀåªÀÄ eÁ£À¥ÀzÀ, C£ÀĨsÉÆÃV eÁ£À¥ÀzÀ,
«eÁÕ£À¥ÀzÀ JA§ ºÉƸÀ gÀÆ¥ÀUÀ¼À°è PÁt¹PÉƼÀÄîvÀÛzÉ.
ªÉÆUÀ½îAiÀĪÀgÀ
F ¥ÀæAiÀÄvÀß eÁ£À¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¸ÀA¥ÀÆtðªÁV ºÉƸÀ zÀȶÖAiÀÄ°è UÀ滸ÀĪÀ
PÀæªÀĪÁVzÉ. F «±ÉèõÀuÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀ eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ UÀA©üÃgÀªÁV
¥ÀjUÀt¸À°®è. ¸ÀévÀB ¯ÉÃRPÀgÀÄ F PÀÈwAiÀÄ £ÀAvÀgÀ F §UÉÎ «±ÉõÀ D¸ÀQÛ vÉÆÃjzÀAvÉ
PÁtĪÀÅ¢®è. F PÀæªÀÄzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ DgÀA¨sÀªÁVzÀÝgÉ PÀ£ÀßqÀ eÁ£À¥ÀzÀ
CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ EwºÁ¸ÀªÉà §zÀ¯ÁUÀÄwÛvÀÄÛ. FUÀ¯ÁzÀgÀÆ F §UÉAiÀÄ ºÉƸÀzÀȶÖAiÀÄ
CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ DgÀA¨sÀªÁUÀ¨ÉÃPÁzÀ
vÀÄvÀÄð EzÉ.
vÀ¼À¸ÀÛgÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ £É¯É
¸À¨Á®Öç£ï
¸ÀÖr JA§ «²µÀÖ CzsÀåAiÀÄ£À PÀæªÀĪÉÇAzÀÄ EAzÀÄ £ÀªÀÄä PÀ£ÀßqÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á
ªÀ®AiÀÄzÀ°è ¥ÀæzsÁ£ÀªÁV PÉý§gÀÄwÛgÀĪÀ MAzÀÄ £ÉÆÃlPÀæªÀÄ. ªÀÄÆ®vÀB DAvÉÆä
UÁæA²å CªÀjAzÀ ¥Àæw¥Á¢¸À®àlÖ ±ÀÄzÀÞ gÁdQÃAiÀÄ ¥ÀjPÀ®à£ÉAiÀiÁzÀ ¸À¨Á®Öç£ï JA§
£ÉÆÃlPÀæªÀÄ 20£Éà ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ PÉÆ£ÉAiÀÄ°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼À
¨sÁUÀªÁV §¼ÀPÉAiÀiÁ¬ÄvÀÄ. EzÀPÉÌ PÁgÀtgÁzÀªÀgÀÄ gÀAfvï UÀĺÁ. EªÀgÀÄ vÀªÀÄä
¸ÀªÀiÁ£À ªÀÄ£À¹ì£À aAvÀPÀgÉÆqÀ£É ¸ÉÃj ¨sÁgÀvÀzÀ ZÀjvÉæAiÀÄ°è CªÀUÀt£ÉUÉ M¼ÀUÁzÀ
¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄRå ¥ÁvÀ½AiÀÄ°èlÄÖ £ÉÆÃqÀ¯ÁgÀA©ü¹zÀ. EzÀgÀ ¥Àæ¨sÁªÀ¢AzÀ
PÀ£ÀßqÀ eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼À°è UÁæªÀÄ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À£ÀÄß D zÀȶ֬ÄAzÀ
£ÉÆÃqÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß DgÀA¨sÀªÁVzÉ. C®QëvÀ ºÁUÀÆ vÀ¼À¸ÀÛgÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ
JA§ ºÉ¸Àj£À°è ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À MqÀ®°è G¹gÁqÀÄwÛgÀĪÀ ¥Àæ¨sÀÄvÀé «gÉÆâüAiÀÄ
C£À£ÀåvÉAiÀÄ £É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ £ÀqÉAiÀÄÄwÛªÉ.
E°èAiÀĪÀgÉV£À eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ ¨sÁgÀvÀzÀAxÀ vÀÈwÃAiÀÄ dUÀwÛ£À
gÁµÀÖçUÀ¼À£ÀÄß vÀ£Àß C¢üãÀzÀ°èlÄÖPÉƼÀî®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀĪÀ «ZÁgÀUÀ¼À PÀ¦ªÀÄĶÖAiÀÄ°è
£ÀqÉ¢gÀĪÀÅzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹ D «ÄwAiÀÄ£ÀÄß «ÄÃgÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß vÀ¼À¸ÀÛgÀzÀ
CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁgÀgÀ ¥ÀæªÀÄÄR UÀÄjAiÀiÁVvÀÄÛ. ºÁUÁVAiÉÄà ¸À¨Á®Öç£ï CzsÀåAiÀÄ£À
«zsÁ£ÀzÀ vÁwéPÀ »£É߯ÉAiÀÄ°è £ÀqÉzÀ eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ D¢ªÁ¹, gÉÊvÀ,
PɼÀeÁw ªÀÄvÀÄÛ ªÀÄ»¼Á w¼ÀĪÀ½PÉUÀ¼À£ÀÄß ZÀjvÉæAiÀÄ ¨sÁUÀªÁV¸ÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß
ªÀiÁqÀÄvÁÛ §A¢ªÉ. ºÁUÉAiÉÄÃ, ªÀÄÄRåªÁ»¤AiÀÄ dUÀwÛ£À ªÀÄÄAzÉ eÁ£À¥ÀzÀ dUÀwÛ£À
fêÀ£À PÀë®ÄèPÀªÁV¸ÀĪÀ zÀȶÖAiÀÄ£ÀÄß «gÉÆâü¸ÀĪÀ ªÀÄ£ÉÆèsÁªÀ E°è
ªÀÄÄRåªÁVgÀÄvÀÛzÉÉ. DzÀÝjAzÁV gÁdgÀ ¥ÀgÀªÁzÀ ZÀjvÉæAiÀÄ zÀȶÖAiÀÄ£ÀÄß
¯ÉêÀrªÀiÁqÀÄvÀÛ¯Éà D ZÀjvÉæUÉ «gÉÆâü£É¯ÉAiÀÄ°è ºÀÄnÖzÀ ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ aAvÀ£É
EzÁVzÉ. F zÀȶÖAiÀÄ°è d£À¥ÀzÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄUÀ¼À fêÀ£ÀªÀ£ÀÄß PÀ£ÀßqÀzÀ
r.Dgï.£ÁUÀgÁeï, AiÀÄÄ.Dgï. C£ÀAvÀªÀÄÆwð,
gÀºÀªÀÄvï vÀjÃPÉgÉ, ».².gÁªÀÄZÀAzÉæÃUËqÀ, J.J¸ï.¥Àæ¨sÁPÀgï, J¸ï.J¸ï. »gÉêÀÄoÀ
ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀgÀÄ «±ÉèõÀuÉUÉ M¼À¥Àr¹zÁÝgÉ. F jÃwAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ E£ÀÆß
ºÉZÁÑUÀĪÀ ®PÀëtUÀ¼ÀÄ UÉÆÃZÀj¸ÀÄwÛgÀĪÀÅzÀÄ D±ÁzÁAiÀÄPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉAiÀiÁVzÉ.
eÁ£À¥ÀzÀ ¸ÉÊzÁÞAwPÀ £É¯É
eÁ£À¥ÀzÀ
¸ÁªÀiÁVæAiÀÄ£ÀÄß ¹zÁÝAvÀUÀ¼À »£É߯ÉAiÀÄ°è «±Éèö¸ÀĪÀ CUÀvÀå vÀÄA¨Á EzÉ. £ÀªÀÄä
eÁ£À¥ÀzÀ ¸ÀA¥ÀvÀÛ£ÀÄß ¥Á±ÁÑvÀå ¹zÁÝAvÀUÀ¼À »£É߯ÉAiÀÄ°è CxÉÊð¬Ä¹PÉƼÀÄîªÀ
¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ CµÀÄÖ UÀA©üÃgÀªÁV £ÀqÉzÉ E®è. «²µÀÖªÁzÀ ¨sÁgÀwÃAiÀÄ §zÀÄQ£À
GvÀà£ÀߪÁVgÀĪÀ eÁ£À¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¥Á±ÁÑvÀå ¸ÀªÀiÁdzÀ £ÉgÀ¼À°è ºÀÄnÖzÀ ¹zÁÞAvÀUÀ¼À £ÉgÀ«¤AzÀ
«±Éèö¸ÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀjAiÀiÁzÀ PÀæªÀĪÀ®è
JA§ zÀȶ֬ÄAzÀ F £É¯ÉAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ UÀA©ügÀªÁV £ÀqÉAiÀÄ¢gÀĪÀÅzÀPÉÌ ¥ÀæªÀÄÄR
PÁgÀtªÁVzÉ. F C©ü¥ÁæAiÀÄ ªÉÄïÉÆßÃlPÉÌ ¸Àj J¤¹zÀgÀÆ D¼ÀªÁV £ÉÆÃrzÁUÀ ¥Á±ÁÑvÀå
¹zÁÞAvÀUÀ¼À°è PÉ®ªÁzÀgÀÄ (GzÁºÀgÀuÉUÉ ¥ÀæzÀ±Àð£À ¹zÁÞAvÀ, QæAiÀiÁvÀäPÀ ¹zÁÞAvÀ,
ªÀÄ£ÉÆë±ÉèõÀuÁvÀäPÀ ¹zÁÞAvÀ, ¸ÀAzÀ¨sÀð¹zÁÞAvÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀÅ) J¯Áè ªÀiÁ£ÀªÀ
¸ÀªÀiÁdUÀ½UÀÆ ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁV C£Àé¬Ä¸À§ºÀÄzÁzÀ vÀvÀéUÀ¼ÁVªÉ. EzÀ£ÀÄß PÀgÁªÀ½AiÀÄ
PÁqÀå£ÁlzÀ §UÉÎ, ¹j PÁªÀåzÀ §UÉÎ, ªÉÄʯÁgÀ°AUÀ£À eÁvÉæAiÀÄ §UÉÎ £ÀqɹgÀĪÀ
CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ ¸ÀjAiÀiÁVAiÉÄà ¸ÀªÀÄyð¸ÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÁV £ÀªÀÄä PÀ£ÀßqÀ eÁ£À¥ÀzÀ
¥ÀæPÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÉÄÃ¯É ¸ÀÆa¸À¯ÁzÀ PÉ®ªÀÅ ¹zÁÞAvÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀÀªÁzÀgÀÆ «±Éèö¸ÀĪÀÅzÀÄ GvÀÛªÀÄ. F »£É߯ÉAiÀÄ°è
CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ £ÀqÉAiÀĨÉÃQzÉ. ¥Á±ÁÑvÀå ¹zÁÞAvÀUÀ¼À£ÀÄß ¤gÁPÀj¹zÀ zÉò
eÁ£À¥ÀzÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀPÀgÀÄ vÀªÀÄäzÉà DzÀ ¹zÁÞAvÀªÀ£ÁßzÀgÀÆ gÀƦ¹PÉƼÀÄîªÀzÀgÀ°è
¸ÉÆÃwgÀĪÀÅzÀÄ F CUÀvÀåªÀ£ÀÄß E£ÀßµÀÄÖ UÀnÖAiÀiÁV ¥ÀævÀ¥Á¢¸ÀÄvÀÛªÉ.
C£Àå ²¹ÛÃAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ £É¯É
eÁ£À¥ÀzÀ JAzÀgÉ CzÀÄ ¸Á»vÀå ªÀÄvÀÄÛ
PÀ¯ÉUÀ¼À ¸ÀAUÀªÀÄ ªÀiÁvÀæ JA§ w¼ÀĪÀ½PÉ £ÀªÀÄä eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ
¯ÉÆÃPÀªÀ£ÀÄß §ºÀÄPÁ® D½vÀÄÛ. PÀ£ÁðlPÀzÀ eÁ£À¥ÀzÀzÀ DzÀå ¥ÀæªÀvÀðPÀgɤ¹zÀÝ
ºÁ.ªÀiÁ. £ÁAiÀÄPÀgÀÄ ¥Á±ÁÑvÀå eÁ£À¥ÀzÀ vÀdÕgÁzÀ Dgï.J¸ï.¨ÁUïì ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀ
«ZÁgÀzsÁgÉUÀ½AzÀ ¥Àæ¨sÁ«vÀgÁV eÁ£À¥ÀzÀ JA§ÄzÀÄ fêÀ£ÀzÀ ZÀPÀæ CzÀgÀ°è ¨sËwPÀ
ºÁUÀÆ ¨Ë¢ÞPÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼ÀÄ ¸ÉÃgÀÄvÀÛªÉ JAzÀÄ ºÉýzÀ «ZÁgÀ D£ÀAvÀgÀzÀ £ÀªÀÄä
CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁgÀgÀ UÀªÀÄ£ÀPÉÌ §gÀ¯Éà E®è. ºÁUÁVAiÉÄà EwÛÃa£ÀªÀgÉUÀÆ eÁ£À¥ÀzÀ
JA§ÄzÀÄ PÀ¯Á ¥ÀæPÁgÀUÀ¼À ªÀÈvÀÛ¢AzÀ ºÉÆgÀ§gÀ°®è. DzÀgÉ PÁ®zÀ ¥À®èl¢AzÀ ¸ÀA¸ÀÌøw
CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ ZÁ°ÛUÉ §AzÀÄ CªÀÅUÀ¼À ¥Àæ¨sÁªÀ¢AzÀ
¸Àé®àªÀÄnÖ£À ©qÀÄUÀqÉ ¸ÁzsÀåªÁ¬ÄvÀÄ. ªÁ¸ÀÛªÀªÁV eÁ£À¥ÀzÀ JA§ÄzÀÄ MAzÀÄ
¥ÁgÀA¥ÀjPÀ fêÀ£À «zsÁ£À. EzÀgÀ°è ¸Á»vÀå
PÀ¯É ªÉÆzÀ¯ÁzÀ D©üªÀåQÛUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ, MAzÀÄ d£ÁAUÀzÀ ¸ÀªÀĸÀÛ fêÀ£ÀªÉà CAvÀUÀðvÀªÁVgÀÄvÀÛzÉ.
CzÀgÀ°è PÀ¯ÉUÀ½gÀĪÀ ºÁUÉ DqÀ½vÀªÀÇ EgÀÄvÀÛzÉ. ªÀåªÀºÁgÀªÀÇ EgÀÄvÀÛzÉ. ««zsÀ
ªÀÈwÛUÀ¼À PÀıÀ®vÉUÀ¼ÀÆ EgÀÄvÀÛªÉ. ºÁUÁV §jà PÀ¯Á¥ÀæPÁgÀUÀ¼À »£É߯ÉAiÀÄ°è
ºÀÄnÖPÉÆAqÀ ¹zÁÞAvÀUÀ¼ÀÄ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ. fêÀ£ÀzÀ ««zsÀ DAiÀiÁªÀÄUÀ½UÉ
¸ÀA§A¢ü¹zÀ zsÁ«ÄðPÀ, gÁdQÃAiÀÄ, ¸ÁªÀiÁfPÀ, DyðPÀ ¹zÁÞAvÀUÀ¼ÀÄ eÁ£À¥ÀzÀ
«±ÉèõÀuÉUÉ CUÀvÀåªÉ¤¸ÀÄvÀÛªÉ. F »£É߯ÉAiÀÄ°è eÁ£À¥ÀzÀªÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä ºÀ®ªÀÅ
PÉëÃvÀæUÀ¼À vÀvÀéUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛªÉ. DzÀgÉ £ÀªÀÄä°è EAvÀºÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ¼ÀÄ
£ÀqÉ¢zÀÄÝ vÀÄA¨Á C¥ÀgÀÆ¥À. E£ÀÄß ªÀÄÄAzÁzÀgÀÆ EAxÀ «±Á® £É¯ÉAiÀÄ ¸ÉÊzÁÞAwPÀ
C¸ÀÛçUÀ¼ÀÄ ¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛªÉ. PÀ£ÀßqÀ eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼À°è ».².
gÁªÀÄZÀAzÉæÃUËqÀ, §AdUÉgÉdAiÀÄ¥ÀæPÁ±ï, J¸ï.J¸ï. »gÉêÀÄoÀ ªÀÄÄAvÁzÀªÀgÀÄ F
¢QÌ£À°è ¸Àé®àªÀÄnÖ£À CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁrzÁÝgÉ. EwÛÃZÉUÉ DgÀA¨sÀªÁVgÀĪÀ
PÀ£ÁðlPÀ eÁ£À¥ÀzÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄ vÀ£Àß ««zsÀ «¨sÁUÀUÀ¼ÀÄ ºÁUÀÆ CªÀÅUÀ¼À
¥ÀzÀ«UÀ½UÉ ¤UÀ¢üªÀiÁrgÀĪÀ ¥ÀoÀåPÀæªÀÄzÀ°è EAxÀ ºÉƸÀ D¯ÉÆÃZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß PÁt¸ÀÄwÛªÉ.
GzÁ : eÁ£À¥ÀzÀ ªÀåªÀºÁgÀ ªÀÄvÀÄÛ DqÀ½vÀ «¨sÁUÀ, eÁ£À¥ÀzÀ ¥ÀæªÁ¸ÉÆÃzsÀåªÀÄ
«¨sÁUÀ, eÁ£À¥ÀzÀ UÁæ«ÄÃuÁ©üªÀÈ¢Þ «¨sÁUÀUÀ¼À£ÀÄß vÉj¢gÀĪÀÅzÀÄ; JA©J, JAnJ,
gÀÆgÀ¯ï qÀªÀ¯É¥ïªÉÄAmï CzsÀåAiÀÄ£À ²¸ÀÄÛUÀ¼À w¼ÀĪÀ½PÉUÀ½UÀÆ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¸ÀA§AzsÀ«®è J£ÀÄߪÀÅzÀ£ÀÄß ºÀĹUÉƽ¹ D vÀvÀéUÀ¼À »£É߯ÉAiÀÄ°è d£À¥ÀzÀ
¸ÀªÀiÁdUÀ¼À ¸ÀAgÀZÀ£ÉUÀ¼À£ÀÄß CzsÀåAiÀĤ¸ÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁqÀ§ºÀÄzÁzÀ ¸ÁzsÀåvÉUÀ¼À£ÀÄß
vÉÆÃjzÀÄÝ PÀÄvÀƺÀ®PÀgÀ ¸ÀAUÀw. gÁdå±Á¸ÀÛç, CxÀð±Á¸ÀÛç, ªÀåªÀºÁgÀ ¤ªÀºÀðuÁ
±Á¸ÀÛçUÀ¼À w¼ÀĪÀ½PÉUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ d£À¥ÀzÀ ¸ÀªÀiÁdªÀ£ÀÄß CxÀðªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ
«²µÀÖ ¥sÀ°vÀUÀ¼À£ÀÄß ¤ÃqÀ§®èzÀÄ. ºÁUÁV £ÀªÀÄä eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁgÀgÀÄ
C£Àå²ÛÃAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼À£ÀÄß UÀA©üÃgÀªÁV DgÀA©ü¸À¨ÉÃQzÉ.
eÁ£À¥ÀzÀ D£Àé¬ÄPÀvÉAiÀÄ £É¯É
AiÀiÁªÀÅzÉà ²¹Û£À ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á
CzsÀåAiÀÄ£ÀPÉÌ ¥ÀæªÀÄÄRªÁzÀ JgÀqÀÄ PÀªÀ®ÄUÀ½gÀÄvÀÛªÉ. CªÀÅUÀ¼À°è MAzÀÄ: D
PÉëÃvÀæzÀ ªÀÄgÉAiÀiÁVgÀĪÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ºÀÄqÀÄQ CxÀð ªÀiÁrPÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ. JgÀqÀÄ
: ºÀÄqÀÄQ CxÉÊð¬Ä¹PÉÆAqÀ eÁÕ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀÄÄA¢£À vÀ¯ÉªÀiÁj£ÀªÀgÀÄ ¥ÀjµÀÌj¹
C£ÀĸÀj¸À§ºÀÄzÁzÀ ¸ÁzsÀåvÉUÀ¼À §UÉÎ ¥Àj²Ã°¸ÀĪÀÅzÀÄ. EzÀgÀ°è JgÀqÀ£ÉÃ
PÀæªÀĪÀ£ÀÄß D£Àé¬ÄPÀ CzsÀåAiÀÄ£À PÀæªÀÄ JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ. £ÀªÀÄä
eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁgÀgÀ°è DgÀA¨sÀ¢AzÀ®Æ eÁ£À¥ÀzÀ eÁÕ£ÀzÀ D£Àé¬ÄPÀvÉAiÀÄ §UÉÎ
D¯ÉÆÃa¸À¯ÁVzÉ. fñÀA¥À, ºÁ.ªÀiÁ.£ÁAiÀÄPÀ ªÉÆzÀ¯ÁzÀªÀgÀÄ F »£É߯ÉAiÀÄ°è
UÀA©ügÀªÁV D¯ÉÆÃZÀ£É ªÀiÁrzÀÝgÀÄ. F ¸ÀAzÀ¨sÀðzÀ aAvÀ£ÉUÀ½UÉ PÉ®ªÀÅ
«ÄwUÀ½zÀݪÀÅ. EªÀgÀ ¥ÀæPÁgÀ D£ÀéAiÀÄvÉUÀ¼ÉAzÀgÉ MAzÀÄ d£À¥ÀzÀ VÃvÉAiÀÄ£ÀÄß
EA¢£À ¸ÀªÀiÁdzÀ AiÀiÁªÀÅzÁzÀgÀÆ CUÀvÀåPÉÌ §¼À¹PÉƼÀÄîªÀÅzÀÄ, PÀ¯ÉUÀ¼À ¸ÀAªÀºÀ£À
vÀAvÀæUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ ªÀÄPÀ̽UÉ ²PÀët ¤ÃqÀĪÀÅzÀÄ EvÁå¢. DzÀgÉ EwÛÃa£À ¢£ÀUÀ¼À°è
eÁ£À¥ÀzÀªÀ£ÀÄß ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ ªÀiË®åAiÀÄÄvÀ eÁÕ£À JAzÀÄ £ÀA© CzÀ£ÀÄß £ÀªÀÄä
¸ÀªÀiÁdUÀ¼ÀÄ C£ÀĸÀj¸À¨ÉÃPÀÄ, EzÀÄ EA¢UÉ C¤ªÁAiÀÄð J£ÀÄߪÀ ªÁå¥ÀPÀ zÀȶÖ
ªÀåPÀÛªÁUÀÄwÛzÉ. F »£É߯ÉAiÀÄ°è eÁ£À¥ÀzÀzÀ D£Àé¬ÄPÀvÉAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ½UÉ
ºÉaÑ£À ªÀĺÀvÀé«zÉ. £ÀªÀÄä°è D£Àé¬ÄPÀvÉAiÀÄ £É¯ÉAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ ¨sÁUÀªÁV ©.J.«ªÉÃPÀgÉÊ
CªÀgÀÄ §gÉ¢gÀĪÀÀ ¥ÀĸÀÛPÀ ºÁUÀÆ f.Dgï. w¥ÉàøÁé«Ä CªÀgÀÄ ¸ÀA¥Á¢¹gÀĪÀ
ªÀÄvÉÆÛAzÀÄ ¥ÀĸÀÛPÀ ¥ÀæPÀlªÁVªÉ EªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ºÉÆgÀvÀÄ¥Àr¹zÀgÉ PÉêÀ® aPÀÌ ¯ÉÃR£ÀUÀ¼À C®è°è
¥ÀæPÀlªÁVgÀĪÀzÀ£ÀÄß PÁt§ºÀÄzÀÄ. F jÃwAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄä ¸ÀªÀiÁdzÀ
CUÀvÀå JA§ÄzÀ£ÀÄß ªÀÄ£ÀUÀAqÀÄ UÀA©üÃgÀ ¥ÀæAiÀÄvÀßUÀ½UÉ vÉÆqÀUÀ¨ÉÃPÁzÀ dªÁ¨ÁÞj
PÀ£ÀßqÀ eÁ£À¥ÀzÀ «zÁéA¸ÀgÀ ªÉÄðzÉ.
²µÀÖ-¥Àj²µÀÖUÀ¼À C¨ÉÃzsÀå zÀȶÖAiÀÄ £É¯É
£ÀªÀÄä°è ¸ÀÈd£À²Ã®-¸ÀÈd£ÉÃvÀgÀ,
ªÀiËTPÀ-°TvÀ, ²µÀÖ-¥Àj²µÀÖ EAvÀºÀ «¨sÁVAiÀÄ CzsÀåAiÀÄ£À PÀæªÀÄUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀ
«zÀévï ¥Àæ¥ÀAZÀªÀ£ÀÄß §ºÀ¼À ¢£ÀUÀ¼À PÁ® ¥Àæ¨sÁ«¹ªÉ. E°è DVgÀĪÀ ¥ÀæªÀÄÄR
zÉÆõÀªÉAzÀgÉ F «¨sÁUÀUÀ¼À°è ±ÉæõÀ×-PÀ¤µÀÖ JA§ zÀȶÖUÀ¼ÀÄ ¥ÀæªÀÄÄRªÁVªÉ.
ºÁUÉAiÉÄà EªÉ®èªÀÇ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ JA§ w¼ÀĪÀ½PÉAiÉÆA¢UÉÉ £ÀªÀÄä ²µÀÖ ªÀÄvÀÄÛ
eÁ£À¥ÀzÀzÀ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£ÉUÀ¼ÀÄ £ÀqÉ¢ªÉ. EzÀgÀ ¥sÀ®ªÁV ªÀiËTPÀ ºÁUÀÆ °TvÀ
C©üªÀåQÛUÀ¼ÀÄ MAzÀÄ ¸ÀªÀiÁdzÀ GvÀà£ÀßUÀ¼ÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀ滸À®Ä C¸ÁzsÀåªÁVzÉ. ¤dªÁV
AiÉÆÃa¹zÀgÉ EªÉgÀqÀÄ ¨ÉÃgÉ ¨ÉÃgÉ C®è. ºÀÄnÖzÀ ¸ÀܼÀ, ¸ÀAzÀ¨sÀð,¸ÀªÀÄAiÀÄ, ¨ÉÃgÉ
¨ÉÃgÉ EgÀ§ºÀzÀÄ DzÀgÉ GzÉÝñÀ MAzÉÃ. »ÃUÉ UÀ滸ÀĪÀÅzÀjAzÀ ¸ÀªÀiÁdªÀ£ÀÄß
CxÀðªÀiÁrPÉƼÀî®Ä C£ÀÄPÀÆ®ªÁUÀÄvÀÛzÉ. EzÀPÉÌ GzÁºÀgÀuÉAiÀiÁV r.Dgï. £ÁUÀgÁeï,
gÀºÀªÀÄvï vÀjÃPÉgÉ ªÉÆzÀ¯ÁzÀ «zÁéA¸ÀgÀÄ ªÀiÁrgÀĪÀ ªÀiÁzÀjUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄä
PÀtÄäA¢ªÉ. CªÀÅUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄAzÀĪÀgɸÀĪÀ ¨sÁgÀ PÀÆqÀ EAzÀÄ £ÀªÉÄä®ègÀ ªÉÄðzÉ.
MmÁÖgÉ
ºÉüÀĪÀÅzÁzÀgÉ eÁ£À¥ÀzÀ PÀÄjvÀ ºÉƸÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ £É¯ÉUÀ¼À£ÀÄß £À£Àß
«ÄwAiÉƼÀUÉ ºÁUÀÆ UÀæ»PÉUÉ zÀQÌzÀ UÀÄgÀÄw¸ÀĪÀ ¥ÀæAiÀÄvÀß ªÀiÁrgÀĪÉ. £ÀªÀÄä
eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ ¥ÀgÀA¥ÀgÉAiÀÄ §UÉÎ PÉêÀ® ¨sÁªÀ£ÁvÀäPÀ zÀȶÖUÀ½AzÀ
ºÉªÉÄäAiÀÄ «±ÉèõÀuÉ ªÀiÁqÀĪÀÅzÀjAzÀ EAzÀÄ £ÀªÀÄUÉãÀÆ ¥ÀæAiÉÆÃd£À«®è.
eÁ£À¥ÀzÀ eÁÕ£ÀzÀ ¤dªÁzÀ CjªÀÅ £ÀªÀÄUÁUÀ¨ÉÃPÉAzÁzÀgÉ CzÀgÀ DPÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¸ÀªÀÄvÉÆî£À
zÀȶ֬ÄAzÀ ¥Àj²Ã°¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. EAxÀ
JZÀÑgÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼ÀÄ PÉ®ªÀÅ FUÁUÀ¯Éà £ÀªÀÄä°è ZÁ®ÛAiÀÄ°ègÀĪÀÅzÁzÀgÉ E£ÀÆß
PÉ®ªÀÅ ZÁ°ÛUÉ §gÀ¨ÉÃQzÉ. E°è ªÀÄÄRåªÁV ºÉüÀ¯Éà ¨ÉÃPÁzÀ ¸ÀAUÀwAiÉÄAzÀgÉ
eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ DgÀA¨sÀzÀ w¼ÀĪÀ½PÉUÀ¼ÀÄ £ÀªÀÄUÉ EAzÀÄ ¸ÀA¥ÀÆtð
C£ÀÄ¥ÀAiÀÄÄPÀÛ JAzÀÄ ºÉüÀ¯ÁUÀzÀÄ. CªÀÅ PÀÆqÀ EA¢£À ºÉƸÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀUÀ¼À eÉÆvÉ
eÉÆvÉUÉ £ÀqÉAiÀĨÉÃQzÉ. F »£É߯ÉAiÀÄ°è ºÉüÀ§ºÀÄzÁzÀ C¨sÀ¥ÁæAiÀĪÉAzÀgÉ
eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£À AiÀiÁªÁUÀ®Æ ¸ÀAUÀæºÀ, «ªÀgÀuÉ, «±ÉèõÀuÉ ªÀÄvÀÄÛ ªÁåSÁå£À,
¸ÀÆPÀëöä zÀȶÖ, «ªÀıÉðAiÀÄ zÀȶÖ, ªÉÊgÀÄzsÀåUÀ¼À ºÀÄqÀÄPÁl, §zÀ¯ÁªÀuÉAiÀÄ ºÉƸÀ
¸ÀégÀÆ¥À ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀjuÁªÀÄUÀ¼À CzsÀåAiÀÄ£À DVgÀ¨ÉÃPÀÄ. CAvÀ ªÁvÁªÀgÀt ¤ªÀiÁðt
ªÀiÁqÀĪÀ°è vÀdÕgÀÄ JZÀÑgÀªÀ»¸À¨ÉÃPÀÄ.
*********************************************
¥ÀgÁªÀıÀð£À
1.
eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ ¸ÀAQë¥ÀÛ
EwºÁ¸À, £ÀA.vÀ¥À¹éÃPÀĪÀiÁgï, 1999, PÀ£ÀßqÀ ¸Á»vÀå ¥ÀjµÀvï, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
2.
eÁ£À¥ÀzÀ PÉʦr, ¸ÀA. JZï.eÉ.
®PÀÌ¥ÀàUËqÀ, 1997, PÀ£ÀßqÀ ¥ÀĸÀÛPÀ ¥Áæ¢üPÁgÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
3.
d£À¥ÀzÀ vÀAvÀæeÁÕ£À, ¸ÀA. ».².
gÁªÀÄZÀAzÉæÃUËqÀ, 2003, PÀ£ÁðlPÀ eÁ£À¥ÀzÀ ªÀÄvÀÄÛ AiÀÄPÀëUÁ£À CPÁqÉ«Ä, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
4.
eÁ£À¥ÀzÀ:¸ÁA¸ÀÌøwPÀ DAiÀiÁªÀÄUÀ¼ÀÄ,
».². gÁªÀÄZÀAzÉæÃUËqÀ, 1998, PÀ£ÀßqÀ ¥ÀĸÀÛPÀ ¥Áæ¢üPÁgÀ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
5.
zÀ°vÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ eÁUÀwÃPÀgÀt, ªÉÆUÀ½î UÀuÉñï,
1999, ¥Àæ¸ÁgÁAUÀ, PÀ£ÀßqÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄ, ºÀA¦
6.
PÀ£ÀßqÀ eÁ£À¥ÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÀzÀ vÁwéPÀ
£É¯ÉUÀ¼ÀÄ, CgÀÄuï eÉÆüÀzÀPÀÆrèV,2012, gÀÆ¥À ¥ÀæPÁ±À£À, ªÉÄʸÀÆgÀÄ
7.
ZÀAzÀæ±ÉÃRgÀ PÀA¨ÁgÀ.: (¸ÀA) PÀ£ÀßqÀ
eÁ£À¥ÀzÀ «±ÀéPÉÆñÀ-¸ÀA: 1-2, 1985, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ «±Àé«zÁ央AiÀÄ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
8.
£ÁUÀgÁd.r. Dgï. : C®èªÀÄ ¥Àæ¨sÀÄ
ªÀÄvÀÄÛ ±ÉʪÀ ¥Àæw¨sÉ, 1999,CPÀëgÀ ¥ÀæPÁ±À£À, ºÉUÉÆÎÃqÀÄ
9.
¥ÀÅgÀĵÉÆÃvÀÛªÀÄ ©½ªÀįÉ. : PÀÆqÀÄ
PÀlÄÖ, 1997, D£ÀAzÀ PÀAzÀ UÀæAxÀªÀiÁ¯É,
ªÀįÁèrºÀ½î
10.
ªÀÄ£ÉÆúÀgÀ ZÀAzÀæ¥Àæ¸Ázï. :
¥Àæw¸ÀA¸ÀÌøw DAvÉÆä UÁæA²ÑAiÀÄ aAvÀ£ÉUÀ¼ÀÄ, 2002, gÀZÀ£Á¥ÀæPÁ±À£À ,
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
11.
PÀ£ÀßqÀ
d£À¥ÀzÀ ¸ÀA¸ÀÌøw, J¸ï.JA. ªÀÄÄvÀÛAiÀÄå, 2013, ¥Àæ¸ÁgÁAUÀ, PÀĪÉA¥ÀÄ
«±Àé«zÁå®AiÀÄ, ±ÀAPÀgÀWÀlÖ
12.gÀºÀªÀÄvï vÀjÃPÉgÉ. : ¥Àæw¸ÀA¸ÀÌøw, 1993,PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀAWÀ PÉæʸïÖ PÁ¯ÉÃdÄ,
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ
- qÁ.J¸ï.JA.ªÀÄÄvÀÛAiÀÄå